De figuranten die het leven kleur geven
Een ode aan toevallige interacties
Soms besef je pas wat je mist als alles stilvalt. Deze week is het vijf jaar geleden dat de coronapandemie begon. Tijdens die eenzame opsluiting miste ik veel, maar misschien nog wel het meest de toevallige interacties met passanten. Omdat we gedwongen in onze eigen bubbel bewogen, verdwenen één voor één de figuranten uit mijn leven. De gedeelde blik van verstandhouding met een onbekende in de trein. De ober die een grap maakt bij het neerzetten van je koffie. Ze leken bijkomstig - tot ze er niet meer waren.
Des te meer geniet ik nu van de volle straten, waarin de figuranten kleur geven aan mijn dag. In de kleine momenten die ik met ze deel, of eigenlijk alleen al in het simpele feit dat ze bestaan - zijn ze onderdeel van onzichtbare draad waarlangs mijn leven zich weeft. Tegelijkertijd weet ik: ik ben dat ook voor anderen. Ik speel een rol in de scènes die hun dag vormen, de schakels tussen de losse momenten, en zij in die van mij.
De Franse filosoof Maurice Merleau-Ponty onderzoekt in Phénoménologie de la perception (1945) hoe onze waarneming van de wereld onlosmakelijk verbonden is met het lichamelijke en het gedeelde. “Wij zijn niet in de wereld als een object tussen andere objecten, maar als een lichamelijke aanwezigheid die zich beweegt, zich richt en zich verhoudt tot andere lichamen” schrijft hij.
We bewegen niet in een neutrale, lege ruimte, maar in een wereld die gevormd wordt door de aanwezigheid van anderen. Zelfs zonder direct contact vangen we flarden op: een lichaam dat zich naar ons toekeert, een gebaar dat ons onbewust beïnvloedt, een ritme waarin we elkaar kruisen. In die toevallige momenten schuilt een besef van verbondenheid. De schoonheid ontstaat niet alleen in grootse gebaren of uitgesproken ontmoetingen, maar juist in die subtiele momenten waarin we, al is het kort, iets delen.
In de afleveringen van De Stad van de afgelopen weken: een ode aan de figuranten. Aan de lijm tussen de scènes van onze dagen. En aan het besef dat we, ook zonder elkaar te kennen, samen de wereld bevolken.
In de trein
Toen ik onlangs de stad uitreisde, zorgde een uitbundige treinconducteur voor een heel kort moment van verbinding tussen de reizigers. Waar eerst iedereen in zijn eigen wereld was (die achter een scherm, of in ieder geval: buiten de coupe) waren we plots even allemaal samen in het hier en nu. Ik maakte er deze aflevering over.
Op het terras
Afgelopen week zat ik uit de wind, in de zon op het terras te schrijven over wat er allemaal op de Ten Kate markt gebeurde. Figurant na figurant kwam langs, een toneelstuk ontvouwde zich zonder dat ik de scenes hoefde te verzinnen, totdat ik naast me een toetsenbord hoorde ratelen… Ik maakte er een aflevering over.
Wat ik verder hoorde, las of zei:
🎧 Luister ook naar de andere afleveringen van De Stad die ik maakte, bijvoorbeeld over de jongen die de eerste steen legde van Korte Marnixkade 4 of Dansen (achter een raam), waarin ik een van mijn favoriete stadsobservates tegenkwam.
🏆 Ik presenteerde de Big Brother Awards in de Brakke Grond in Amsterdam en ging in gesprek met Felipe Rodriquez Award-winnaars Marietje Schaake en Danny Mekić.
📖 Samen met illustrator Floor van het Nederend maakte ik een ‘Kakkerlakje’ voor uitgeverij Loopvis: een boekje met zes korte audiotracks om stil te staan bij klein geluk. Vanaf april in je favoriete boekhandel! (en hier de première van de cover!)
Dat was hem weer! Bedankt voor het lezen en luisteren. En extra veel dank aan de betalende abonnees <3